LAJME / E Hënë 23 Qershor 2025, 23:11

“33 orë fluturim pa ndërprerje dhe përgatitje intensive,” flasin pilotët amerikanë që sulmuan centralet bërthamore në Iran

Piloti që goditi impiantet bërthamore iraniane fluturoi pa ndërprerje për 33 orë, por kjo nuk është një rekord për bombardierin B-2 Spirit. Rekordi më i gjatë i këtij avioni është një mision 44 orë e 30 minuta pa ndalesë. Dy oficerët që drejtojnë avionët më të shtrenjtë në botë, secili me vlerë mbi dy miliardë dollarë janë të përgatitur për një rezistencë të jashtëzakonshme fizike dhe psikike, duke qenë të vetëdijshëm se para tyre kanë të paktën 8 orë fluturim të pandërprerë.

Zakonisht, pilotët e B-2 zgjidhen nga ekuipazhet e B-52-ve, legjendat e Luftës së Ftohtë që kryejnë udhëtime transkontinentale, dhe më pas kalojnë një trajnim rigoroz, i ngjashëm me atë të astronautëve. Ata duhet të mbajnë përqendrimin për më shumë se një ditë, në kushte ekstreme.

Çdo ditë e tyre është e kompletuar me një disiplinë strikte. Aktivitetet parapërgatitore kontrollohen nga specialistë mjekësorë. Kapiteni Caleb James nga grupi mjekësor 509, që merret me trajnimin, shpjegon se “ritmi i gjumit dhe ora biologjike mund të rregullohen në mënyrë të kontrolluar përmes ndryshimit të sasisë së gjumit dhe dietës.” Në misione shumë të gjata, mjekët mund të përshkruajnë edhe medikamente, jo stimulues të qartë, për t’u ndihmuar pilotëve të qëndrojnë të fokusuar gjatë fluturimit. Shumë prej tyre përdorin metoda personale si dëgjimi i muzikës, leximi apo ushtrime të lehta fizike, duke mbetur pothuajse gjithmonë të lidhur me sediljen.

B-2 Spirit, “arma sekrete” në qiell

Edhe pse është projektuar në fund të viteve 1980 dhe në shërbim prej 1997-ës, B-2 vazhdon të ketë performanca unike. Ai është i dizajnuar për të qenë “i padukshëm për radarët”, me një formë të veçantë që ngjan me një lakuriq nate gjigand me krahë prej 52 metrash, dhe me përdorimin e materialeve sekretë që thithin ose shpërndajnë valët radarike, duke e bërë pothuajse të pamundur zbulimin e tij nga armiqtë. Megjithatë, edhe pse lë gjurmë shumë të vogla, ato nuk ngjallin dyshime për praninë e një avioni me 27 tonë armë në bord. Me katër motorë të fuqishëm, B-2 mund të kthehet në bazë edhe me një motor në funksion. Nga 21 avionë të ndërtuar, sot janë në përdorim 19. Fillimisht ishin planifikuar 100, por programet e de-arsimit global të viteve 1990 ulën porositë.

Piloti dhe sistemi i kontrollit

Privatësia e misionit nuk lejon publikimin e imazheve të brendshme, përveç një videoje të shkurtër që tregon kabinën, më të madhe se ajo e një avionit luftarak, por shumë më të vogël se e avionëve komercialë si Airbus apo Boeing. Video tregon pilotët përballë një sërë ekranesh të shumtë, që reflekton teknologjinë e viteve ’90. Sot, avionët ushtarakë kanë dy ekrane digjitalë të mëdhenj dhe informacioni më i rëndësishëm shfaqet direkt në vizierën e helmetës. Megjithatë, teknologjia e avionit B-2 është përditësuar vazhdimisht në dekada.

Shumica e fluturimeve realizohen me sistem automatik udhëheqës, ku vetëm një pilot është në komandë, ndërsa tjetri mund të pushojë. Kapiteni Mike Hafner thekson për revistën Defence Neës: “Nuk duhet të biem në një ndjenjë false sigurie, duke ditur se para nesh kemi 12 orë fluturim deri te objekti. Duhet të jesh produktiv dhe i përqendruar, duke përfshirë edhe kohën për gjumë, për të shmangur humbjen e vëmendjes.”

Gjatë mbushjes me karburant në ajër, që mund të ndodhë deri në 6 herë gjatë një fluturimi dhe gjatë fazës së sulmit, të dy pilotët janë aktivë. Por shpesh sulmi vetë zgjat shumë pak në krahasim me kohën e fluturimit, si në rastin e sulmit në Iran, që zgjati vetëm 25 minuta, ndërsa pjesa tjetër prej 32 orësh dhe 35 minutash ishte një rutinë e pandërprerë.

Pas sediljeve të pilotëve ka një hapësirë shumë të vogël, e papërshkruar dhe pa fotografuar. Një oficer nga baza Ëhiteman në Missouri, e vetmja bazë e B-2, thotë: “Nuk mund të ecësh, por mund të qëndrosh në këmbë.” Në këtë hapësirë ndodhet një tualet mikro, një cilindër metalik prapa pilotit kryesor, pa ndarje. Ka gjithashtu një shtrat të vogël që shërben për gjumë të shkurtër, i quajtur “kulla”, ku pushimet zgjasin mesatarisht dy orë, varësisht nga misioni.

Pilotja Niki “Rogue” Polidor, një nga nëntë gratë që kanë drejtuar B-2, shpjegon: “Kur ke një mision që zgjat një ditë të tërë, planifikon në detaje se kush kujdeset për çfarë, veçanërisht për menaxhimin e gjumit. Duhet të ecësh hap pas hapi. Koha e çdo detyre vendoset më parë, që të jemi gati për nisje, mbushjet në ajër, sulmet dhe uljen.”

Gjumi është sfidues, sidomos duke kaluar 900 kilometra nëpër zona të ndryshme orare dhe duke qëndruar nën diell për pjesën më të madhe të fluturimit. Kapiteni Beck thotë: “Mendja nuk di si të reagojë, rrezikon të qëndrosh zgjuar dhe të humbasësh ndjenjën e kohës. Je shumë i falenderuar kur ulesh në fund.”

Në këtë hapësirë të ngushtë ka mikrovalë dhe frigorifer të vogël. Ushqimi është thelbësor për mbajtjen e përqendrimit. Kapiteni Hafner thotë se “një ditë para misionit, shmang ushqimet e çuditshme dhe fle herët.” Gjatë zgjimit, ai preferon të bëjë pak aktivitet dhe të rikthehet të fle sa më shumë që mundet.

Kapiteni Chris “Thunder” Beck, me misionin më të gjatë 33 orë, rekomandon qëndrimin e hidratuar dhe ka gjithmonë me vete ujë dhe pije me vitamina. Hafner merr me vete produkte higjenike, veshje rezervë dhe ushqime të lehta. Ai e përshkruan fluturimin si një udhëtim të gjatë me makinë: “Nëse ndalon në një fast food dhe ha hamburger, patate, milkshake dhe ëmbëlsira, të zë gjumi. Por nëse nuk ha fare, ndihesh keq. Duhet të gjesh mesataren e duhur.”

B-2 Spirit, “Kalorësit e apokalipsit”

B-2 janë edhe “kalorësit e apokalipsit”, të destinuar për sulme bërthamore, me kapacitet për të mbajtur deri në 16 bomba atomike mjaftueshëm për të shkatërruar një komb të tërë. Për këtë arsye, nga ekuipazhet kërkohen aftësi ekstreme për mbijetesë, që nuk kërkohen për pilotët e avionëve të tjerë. Ata duhet të jenë në gjendje të bëjnë riparime kryesore dhe të furnizojnë avionin pa ndihmë, duke ateruar në çdo pistë. Koha maksimale për mbushjen e karburantit është dy orë. Këto kushte janë parashikuar në rast se bazat e tyre janë shkatërruar nga armiku, por që ata të jenë në gjendje të kundërpërgjigjen me bombardierët stealth një skenar apokaliptik që mbetet pjesë e trajnimet të përditshme, do t’iu jemi mirenjohes nese do te na ndihmonit që të mirmbajmë faqen vetëm duke shtypur(mbi foton) që ndodhet më poshtë.Faleminderit për mirkuptimin SHQIPE